چرا “یمگان” سقوط کرد؟

نوشته شده توسط خامه پرس - ی جوزا ۱۷ ۱۳۹۴, ۳:۳۶ ب.ظ

چرا حکومت به مناطقى که تحت تهدید جدى مخالفین قرار دارند توجه نکرده و پس از سقوط آنها، اقدام به واپسگیرى میکند؟!؛  مگر حکومت پیش از این از ازدیاد جنگجویان در نکات مختلف بدخشان و شدت گرفتن نبرد میان نیرو هاى امنیتى و طالبان آگاه نبوده است؟!

دقیق به یاد دارم؛ چند ماه پیش، پس از آنکه شهرستان “جُرم” در بدخشان مورد هجوم طالبان قرار گرفت، تعداد زیادى از نیرو هاى امنیتى توسط طالبان کشته، زخمى و اسیر شدند اما نیرو هاى کمکى دولت افغانستان در حدود دو روز پس از آن، عملیاتى را براى سرکوبى جنگجویان مخالف در آن شهرستان آغاز کردند. این عملیات دقیق زمانی راه اندازی شد که آنگاه جنگجویان مخالف ساحه را ترک گفته و تجهیزات نظامى نیرو هاى امنیتى افغانستان را نیز با خود شان برده بودند و عملیات نیرو هاى کمکى افغان بجز از واپس گرفتن اداره آن شهرستان، دیگر سودى هم در پى نداشت.

با وجود اینکه پس از چند روزى نیرو هاى امنیتى کنترول “جُرم” را دوباره کسب کردند، تهدید هجوم طالبان بر مناطق دیگر بدخشان در میان نیرو هاى امنیتى و مردم آن استان ها ایجاد شد، که یکى از آن مناطق، شهرستان “یمگان” بود.

در پى آن مسولین امنیتى بدخشان و نماینده هاى مردم در پارلمان چندین بار در تماس با رسانه ها، خواهان توجه فورى حکومت افغانستان به وضعیت بد امنیتى در شهرستان هاى یمگان، وردوج، جُرم و … شده بودند. اما تا امروز هیچ مسول حکومتى نگرانى هاى ایجاد شده نیرو هاى امنیتى و مردم بدخشان  را جدى نگرفته و هیچ اقدام عملى را در راستاى از میان برداشتن خط قرمز تهدید ها انجام ندادند، تا اینکه افراد طالبان به تاریخ  (١۵ جوزا) شهرستان “یمگان” که یکى از مناطق صعب العبور و دور افتاده استان بدخشان است، را با هجومِ بیش از ۴۰۰ نفری شان تصرف کرده و تعدادی از سربازان امنیتى را در یک نبرد رو در رو کُشتند و بقیه نیرو های افغان به دلیل نبود نیروی هوایی و کمکی زمینی، ساحه ترک کرده و به طالبان واگذار کردند.

حضور جنگجویان خارجی در صفوف طالبان و افراد گروه “داعش” یکی از موارد مهمیست که اخیرن سر و صدا هایی را در محافل سیاسی و مجلس افغانستان بلند نموده و بیشترینه سیاسیون کشور، سرآن حکومت وحدت ملی به ویژه شورای امنیت را متهم به تقویه جنگجویان خارجی نموده و برنامه انتقال جنگجویان به شمال کشور را کار آنان میدانند.

در مورد هجوم طالبان بر “یمگان” و تصرف این شهرستان گفته هایی وجود دارند که اکثر افراد مهاجم جنگجویان خارجی بوده اند. «سفی الله مسلم» عضو مجلس نمایندگان افغانستان گفته است ” بیش از ۴۰۰ جنگجوی خارجی بر یمگان حمله کرده اند.” وی با اشاره به این موضوع همچنان بیان داشته است: ” اگر حکومت مساله بدخشان را جدی نگیرد، بزودی شهرستانهای دیگر بدخشان نیز سقوط خواهند کرد”.

موقیعت جغرافیایى “یمگان” در بدخشان به گونه ایست، که تسلط بر این منطقه تحت نظاره داشتن اکثر شهرستان هاى دیگر استان هاى بدخشان را مهیا ساخته و بى توجهى به این مورد حتى میتواند باعث سقوط تمام بدخشان شود و تسلط دشمن بر تمامىِ بدخشان میتواند خطر قابل انکار ناپذیری را در دیگر استانهاى همجوارِ بدخشان ایجاد کند و این به معنى اوج فاجعه در کشور و افتیدن چندین استان/ولایت شمالی به دست دشمن  خواهد بود.

شهرستان “یمگان” در حالى به دست طالبان افتید که اعضاى مجلس نمایندگان از دیرى بدینسو از وضعیت ناامن در شمال کشور بخصوص کندز و بدخشان نگران بوده و چندین بار مقام هاى امنیتى را براى پاسخگویى در این مورد به مجلس فرا خوانده و خواهان عملکرد هر چه سریع حکومت در پاک سازى شمال از وجود این هراس افگنان شدند.

اما مقام هاى امنیتى حکومت افغانستان همواره از نبود امکانات کافى در امر مبارزه علیه هراس افگنى و نابودى ترورستان در مناطق مختلف افغانستان بخصوص شمال کشور یاد کرده و نداشتن یک نیروى مجهز هوایى را یگانه عامل ناتوانى و عقب نشینى نیرو هاى امنیتى در برابر هجوم دشمنان بر مناطق مختلف کشور بیان کردند.

این در حالیست که نیرو هاى خارجى همواره وعده کمک هاى تسلیحاتی و جنگى بخصوص در عرصه هوایى را به حکومت کابل داده اند اما این همه وعده ها فقط در حد وعده مانده اند و بس و همینگونه نیرو هاى هوایى کشور از کمترین امکانات جنگى برخوردار اند و نمى توانند بگونه درست با دشمن رزمیده و آنها را نابود کنند.

در ارتباط به همین موضوع دولت روسیه از آغاز تشکیل حکومت وحدت ملى تا اکنون، چندین بار به حکومت کابل پیشنهاد تجهیز نیروى هاى امنیتى بخصوص نیرو هاى هوایى را داده است. مسکو براى تحقق این امر، خواهان بستن پیمان هاى مختلف استراتیژیک با حکومت کابل شده است. اما دولت افغانستان بنا به دلایل مختلف سیاسى به پیشکش هاى دولت روسیه جواب مثبت نداده و یا هم اینکه؛ سرآن حکومت کابل اختیار بستن پیمان هاى همکارى تسلیحاتى با مسکو را ندارند.

طورى که در ماه هاى اخیر وزیر امور داخله و خارجه روسیه به افغانستان آمدند و کنفرانس هاى متعددى را در راستاى همکارى ها میان دو کشور برگزار کردند اما نتیجه این همه کوشش از سوی روسیه براى بستن پیمان هاى سیاسی و اقتصادی با دولت افغانستان تا هنوز معلوم نیست و حکومت کابل هم تصمیم اش را در قبال این پیشنهاد روسیه بگونه آشکار ابراز نکرده است.

با گذر زمان دیده خواهد شود که رقابت هاى غرب با روسیه و دیگر کشور های صاحب امتیازِ قدرت در مسایل مهم سیاسى و اقتصادى در سطح منطقه، سرنوشت امنیتی و سیاسی افغانستان و کشور هاى همجوارش را نیک رقم خواهد زد و یا هم بدتر از حال؛ الى اینکه رهبران سیاسى کشور دست به کار شده و گلیم مداخله گران خارجی را از این مرز و بوم برچینند.

نوشته: حامد «پیمانى»نویسنده و خبرنگار آزاد